Als de rente stijgt,
gaan aandelen dan omlaag?

Moeten beleggers in aandelen zich zorgen maken over rentewijzigingen? Uit onderzoek blijkt dat rentewijzigingen en obligatieprijzen, net als aandelenprijzen, in hoge mate onvoorspelbaar zijn.[1] Daarom is het onwaarschijnlijk dat een beleggingsstrategie die van dergelijke wijzigingen probeert te profiteren, vruchten zal afwerpen. Hoewel rentewijzigingen een onvoorspelbaar karakter hebben, willen beleggers misschien toch graag weten hoe de aandelenmarkt zou kunnen reageren als de rente omhoog gaat.

In tegenstelling tot obligatieprijzen, die in de regel dalen als de rente stijgt, kunnen aandelenprijzen stijgen of dalen bij een rentewijziging. Aandelen kunnen twee kanten opgaan omdat de prijs van een aandeel afhangt van zowel toekomstige kasstromen ten gunste van de belegger als de disconteringsvoet die hij toepast op die verwachte kasstromen. Als de rente stijgt, zou de disconteringsvoet ook kunnen stijgen, waardoor de aandelenprijs zou kunnen dalen. Maar als de rente verandert, zouden de verwachtingen omtrent toekomstige kasstromen ten gunste van aandeelhouders ook kunnen veranderen. De theorie geeft dus geen antwoord op de vraag wat het uiteindelijke effect zal zijn, maar wat zeggen de cijfers hierover?

RECENT ONDERZOEK
Dankzij recent onderzoek van Dimensional Fund Advisors hebben we meer inzicht gekregen in deze kwestie.[2] In het onderzoek werd de correlatie tussen het maandelijks rendement van Amerikaanse aandelen en wijzigingen in de rentestand geanalyseerd.[3] Figuur 1 laat zien dat het rendement van aandelen sterk varieert en dat daar geen duidelijk patroon in is te ontdekken. Het lijkt erop dat die schommelingen weinig te maken hebben met wijzigingen in de effectieve federal funds rate.[4]

 Het maandelijks rendement van Amerikaanse aandelen wordt gedefinieerd als het maandlijks rendement van de Fama/French Total US Market Index en wordt vergeleken met gelijktijdige, maandelijkse wijzigingen in de effectieve federal funds rate. De wijzigingen in de obligatierente zijn afkomstig van de Federal Reserve Bank of St. Louis.

In de maanden waarin de federal funds rate steeg, lag het laagste aandelenrendement bijvoorbeeld op -15,56% en het hoogste op 14,27%. In de maanden waarin de rente daalde, varieerde het rendement van -22,41% tot 16,52%. Aangezien er naast de federal funds rate nog vele andere rentevoeten bestaan, deed Wei Dai ook onderzoek naar de rente voor langere looptijden, met vergelijkbare conclusies.

Nu even terug naar onze oorspronkelijke vraag: als de rente stijgt, gaan aandelen dan omlaag? Het antwoord is ja, maar alleen in 40% van de gevallen. Tijdens de overige 60% van de maanden was het aandelenrendement positief. Deze verdeling in positief en negatief rendement was vrijwel gelijk voor alle onderzochte maanden, dus niet alleen in maanden waarin de rente steeg. Met andere woorden: er is geen duidelijk verband tussen aandelenrendement en rentewijzigingen.

[1] Zie bijvoorbeeld Fama 1976, Fama 1984, Fama en Bliss 1987, Campbell en Shiller 1991 en Duffee 2002.
[2] Wei Dai, “Interest Rates and Equity Returns” (Dimensional Fund Advisors, april 2017).
[3] Rendement van de Amerikaanse aandelenmarkt zoals blijkt uit de Fama/French Total US Market Index.
[4] De federal funds rate is de rente die depotbanken elkaar in rekening brengen voor bij de Federal Reserve lopende daggeldleningen.

Conclusie
Het is niet bewezen dat beleggers rentewijzigingen op een betrouwbare manier kunnen voorspellen. Zelfs als we alles zouden weten over toekomstige rentewijzigingen, zou die informatie ons weinig vertellen over het toekomstige rendement van aandelen. Als we daarentegen onze beleggingen handhaven en niet in de verleiding komen om wijzigingen aan te brengen naar aanleiding van kortetermijnvoorspellingen, is de kans groter dan we op consequente wijze kunnen profiteren van de mogelijkheden die de aandelenmarkt te bieden heeft.

VERKLARENDE WOORDENLIJST

Disconteringsvoet: De verwachte winst die beleggers vragen voor het aanhouden van een aandeel. Ook wel “het vereiste rendement” genoemd.
Correlatie: Een statistische maatstaf die aangeeft in hoeverre er een verband bestaat tussen twee variabelen of in hoeverre hun ontwikkeling een samenhang vertoont. Een correlatie is positief als twee variabelen de neiging hebben in dezelfde richting te bewegen en negatief als ze dat in tegenovergestelde richting doen.

BESCHRIJVING VAN DE INDEX

Fama/French Total US Market Index: Wordt verstrekt door Fama/French aan de hand van effectengegevens van CRSP (Center for Research in Security Prices). Bevat alle bedrijven die actief zijn in de VS en genoteerd staan op de NYSE, AMEX of Nasdaq NMS. Bevat geen ADR’s, beleggingsmaatschappijen, aandelentrackers, niet in de VS gevestigde bedrijven, closed-end-fondsen, certificaten, aandelen met winstrecht en Berkshire Hathaway Inc. (Permco 540).

Wat doen wij?
  • Financiele planning en Pensioen
  • Planning voor DGA's en ondernemers
    Vermogen opbouwen
  • Familierecht: huwelijksgoederen recht, schenken en erven, samenlevingscontracten.
  • Wonen en financieren
  • Beleggen
Aanmelden voor nieuwsbrief

Wilt u interessante financiele weetjes ontvangen, vul dan dit formulier in

Contact

Crabethstraat 69
2801 AM Gouda
Nederland

0182-531517
info@timvandasselaar.nl